Wlew dożylny witaminy C – kroplówka w domu – Warszawa

paź 15, 2025

Czym jest witamina C i skąd pochodzi stosowany przez nas preparat?

Witamina C, inaczej kwas askorbinowy, lub askorbinian — to niezastępowalny i niezbędny dla życia człowieka związek organiczny o silnych właściwościach przeciwutleniających. Nie jest produkowany w organizmie, ale powinien być dostarczany z zewnątrz. Służy do syntezy kolagenu, procesów gojenia, wchłaniania żelaza i prawidłowego działania układu odpornościowego. W chorobie zużycie kwasu askorbinowego drastycznie się zwiększa, a jego niedobór ogranicza procesy naprawcze w organizmie. Suplementacja witaminy C w dużych ilościach, w szczególności dożylna, może być zasadna celem odbudowy zdolności regeneracyjnych organizmu jak w przebiegu ciężkiej choroby tak i profilaktycznie, gdyż jest dość bezpieczna.

Preparat, którego używamy, to Pascorbin — produkt firmy Pascoe (Niemcy), zawierający 7,5 g kwasu askorbinowego we fiolce. Obecnie nie jest jeszcze zarejestrowany w Polsce, natomiast dopuszczony do stosowania w innych krajach UE. Wybór tego preparatu wynika z wyjątkowo wysokiej zawartości witaminy C, niedostępnej w produktach innych europejskich producentów, co umożliwia osiągnięcie odpowiednich dawek terapeutycznych.

Na co działa witamina C? Korzyści biologiczne

Przy dawkach już powyżej 400 mg doustnie biodostępność askorbinianu szybko spada. Dożylne zaś podanie witaminy C powoduje osiągnięcie stężeń w osoczu niedostępnych przy podawaniu doustnym, co pozwala na efekty farmakologiczne wykraczające poza zwykłą suplementację. Korzyści z podawania dożylnego, raportowane w badaniach klinicznych i przeglądach obejmują m.in.:

  • redukcję stresu oksydacyjnego;
  • modulację stanu zapalnego w przebiegu ostrej choroby;
  • wsparcie syntezy kolagenu i regenerację tkanek;
  • skrócenie okresu zdrowienia po chorobie;
  • nasilenie przyswajania żelaza w razie niedokrwistości;
  • ochronę nerek po podaniu kontrastu dożylnego do tomografii komputerowej;
  • poprawę ogólnego samopoczucia w ciężkiej chorobie.

Wskazania do wlewów dożylnych witaminy C

  • stany kliniczne z wysokim zapotrzebowaniem na witaminę C — np. ciężkie infekcje, okres zdrowienia po chorobie;
  • jako wsparcie w ramach opieki paliatywnej;
  • niedożywienie;
  • ciężko gojące się rany i odleżyny;
  • poprawa stanu skóry w celach kosmetycznych.

Podawanie dożylne dużych dawek witaminy C w chorobie nowotworowe

Wysokodawkowe dożylne podawanie witaminy C w chorobie nowotworowej stosuje się od dziesięcioleci, a istnieją przesłanki, że jest to metoda bezpieczna i może przynosić korzyści. W badaniach klinicznych głównie obserwuje się poprawę jakości życia, zmniejszenie zmęczenia, bólu i działań niepożądanych chemioterapii. Nie ma jednoznacznych dowodów, że witamina C samodzielnie prowadzi do regresji guza lub znacząco wydłuża przeżycie. Jak dotąd schematy podania bardzo się różnią, a dawki sięgają nawet 100 g dziennie. Terapia ta pozostaje eksperymentalna i powinna być stosowana w ramach badań klinicznych lub pod ścisłym nadzorem medycznym.

Przeciwwskazania i stany wymagające szczególnej ostrożności

  • witamina C może wpływać na wyniki niektórych badań laboratoryjnych (glukoza, kreatynina);
  • ciężka niewydolność nerek lub dializowana niewydolność nerek — ryzyko kumulacji metabolitów i nefrotoksyczności;
  • kamica szczawianowa lub predyspozycja do kamieni nerkowych — wysokie dawki mogą zwiększać wydalanie szczawianów;
  • zaburzenia gospodarki żelazem (np. hemochromatoza, talasemia) — przeciwwskazanie ze względu na zwiększoną absorpcję żelaza i ryzyko uszkodzenia tkanek.

Ryzyko hemolizy w niedoborze G6PD

Istnieje ryzyko hemolizy (rozpadu krwinek czerwonych) po podaniu wysokich dawek dożylnych witaminy C u osób z wrodzonym niedoborem enzymu dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej (G6PD), co skutkuje ostrą niewydolnością nerek. Tę mutację posiada mniej niż 0,1% populacji Polaków. Przed planowaną terapią dużymi dawkami zaleca się rozważenie badania pod kątem niedoboru G6PD. W tym celu jest pobierana próbka krwi, a badanie można wykonać w każdym dużym laboratorium w Polsce. Czas wykonywania wynosi do kilkunastu dni, a koszt to kilkaset złotych.

Działania niepożądane

Zazwyczaj preparat jest dobrze tolerowany. Do najczęstszych działań niepożądanych należą:

  • dyskomfort w miejscu wkłucia;
  • przemijające objawy ogólne (nudności, zawroty głowy);
  • rzadko reakcje nadwrażliwości;
  • u osób z niewydolnością nerek istnieje ryzyko uszkodzenia nerek związane z odkładaniem szczawianów i tworzenia się złogów w nerkach;
  • po wysokich dawkach — ryzyko niewydolności nerek w wyniku hemolizy u osób z niedoborem G6PD.

Interakcje z lekami

  • ostrożność przy równoczesnym stosowaniu leków zwiększających dostępność żelaza;
  • w naszej firmie nie podajemy wlewów u pacjentów w trakcie chemioterapii, aby nie zaburzać protokołów leczenia.

Badania zalecane przed podaniem dożylnej witaminy C

  • badania krwi: morfologia krwi, bilirubina całkowita i bezpośrednia, kreatynina, elektrolity (Na, K); a w razie potrzeby — oznaczenie aktywności G6PD;
  • USG układu moczowego pod kątem kamicy nerkowej;
  • przy podejrzeniu współistniejących schorzeń — dodatkowe badania wg oceny lekarskiej.

Sposób i schemat podania witaminy C

Pascorbin podawany jest po rozcieńczeniu w soli fizjologicznej lub 5% roztworze glukozy. Dawkowanie zależy od wskazania — od pojedynczych dawek uzupełniających do serii infuzji (2-3 tygodniowo) w zależności od celu terapeutycznego i tolerancji — decyduje lekarz. Zazwyczaj zaczynamy od mniejszy dawek, np. 1/2 fiołki (3,5-4 g. witaminy C), stopniowo zwiększając dawkę do docelowej. Infuzja trwa zwykle do godziny.

Ścieżka pacjenta krok po kroku

  1. Kontakt z infolinią i wstępna informacja o wskazaniach.
  2. Kwalifikacja lekarska — teleporada lub wizyta domowa; lekarz ocenia stan, zleca niezbędne badania (kreatynina, morfologia, ewentualnie G6PD) i ustala plan podawania.
  3. W ustalonym terminie pielęgniarka przyjeżdża z kompletnym sprzętem i preparatem. Przygotowuje roztwór na miejscu, monitoruje pacjenta w trakcie podania i przez krótki czas po infuzji.

Źródła

  1. Nauman G. i in., Systematic Review of Intravenous Ascorbate in Cancer Clinical Trials – przegląd efektów dużych dawek witaminy C w onkologii: działanie przeciwnowotworowe, synergia z chemioterapią i radioterapią, ograniczenie działań niepożądanych chemioterapii, poprawa jakości życia i stanu ogólnego pacjentów.
    https://www.mdpi.com/2076-3921/7/7/89 (Antioxidants 2018, 7(7), 89).
  2. Jayshil J P. i in., IV Vitamin C in Critically Ill Patients: A Systematic Review and Meta-Analysis – przegląd badań naukowych: efekty wysokich dawek dożylnej witaminy C u krytycznie chorych pacjentów – istotne zmniejszenie śmiertelności przy wysokim profilu bezpieczeństwa. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34637420/ (PubMed).
  3. Baofang L. i in., The outcome of IV vitamin C therapy in patients with sepsis or septic shock: a meta-analysis of randomized controlled trials – metaanaliza badań, popierających korzystne wyniki stosowania wlewów dożylnych witaminy C w sepsie – skraca trwanie choroby i ogranicza ilość niezbędnych leków. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36915173/ (PubMed). 
  4. Deven J.i in., Vitamin C-induced Hemolysis: Meta-summary and Review of Literature – przegląd badań o hemolizie spowodowanej wlewem witaminy C. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35712748/ (PubMed)
  5. Carr AC, Cook J., Intravenous Vitamin C for Cancer Therapy – Identifying the Current Gaps in Evidence – przegląd systematyczny, podsumowuje dane o bezpieczeństwie dożylnego askorbinianu w onkologii, podkreśla brak istotnych działań ubocznych pod warunkiem prawidłowej funkcji nerek i G6PD. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30190680/ (PubMed).